Türk deniz tarihinin en önemli günlerinden birini, 1 Temmuz 1926’da yaşadık. Bu tarihi günde üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemiz için denizin önemi daha da arttı, deniz, Türkiye’nin geleceği oldu.Bilindiği gibi denizlerimiz her ne kadar bizim karasularımız olsa da yetki bakımından yabancılardan bir farkımız yoktu. Özellikle deniz ticaretinde bizim ne kadar hakkımız varsa yabancıların da o kadar hakkı bulunuyordu. Dünyanın en önemli lojistik hattında olan denizlerimizin milli ekonomimize katkısı yoktu. Yabancı gemilere uygulanan kabotaj ayrıcalığı ülkemizde denizciliğin geliştirilmesinde engel oluyordu.

Tarihler 1 Temmuz 1926’yı gösterdiğinde ise Lozan Barış Antlaşması çerçevesinde Kabotaj Kanunu düzenlenmesi kararlaştırıldı.Yürürlüğe giren Kanunda, “Türkiye limanları ve sahilleri arasında yük ve yolcu taşınması ile kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, Türk vatandaşları ve Türk bayrağı taşıyan gemilerce yapılır” hükmüyle Türk denizciliğinde yeni bir dönem başladı. Bu kanunla, akarsularda, göllerde, Marmara Denizi ile boğazlarda, bütün kara sularında ve bunlar içinde kalan körfez, liman, koy ve benzeri yerlerde mal ve yolcu taşıma hakkı Türklere verildi.

Öte yandan dalgıçlık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, tayfalık ve benzeri mesleklerin Türk yurttaşlarınca yerine getirilebileceği belirtildi. Yabancı gemilerin yalnız Türk limanlarıyla yabancı ülkelerin limanları arasında insan ve yük taşıyabileceği kabul edildi. Özetlersek; denizlerimiz bu kanunla bizim oldu. Aynı şekilde Türkiye de bu kanunla bir denizci ülkesi oldu. Karasularda bağımsızlık ilan etmek, aynı zamanda bir devleti devlet yapan unsurlardan biridir.

94 yıl önce bugün çıkan kabotaj kanunu da aynı zamanda güçlü bir devlet olma yolundaki en önemli adımlardan biri olmuştur. Nitekim denizlerimizdeki egemenlik hakkı devletimize geçince, deniz kaynaklarımızın kullanımı da halkımıza geçti. Her yıl daha da gelişen bir denizciliğimiz oldu. Büyük limanlar açıldı. Modern tersaneler kuruldu. Dünya ile ticaret bağımız güçlendi. Türk ekonomisine ciddi katkılar sağlandı. Türkiye’nin çok güçlü bir denizcilik vizyonu oluştu.

Evet, 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’dır. Bu bayram, cumhuriyet tarihimizin en önemli bayramlarından biridir. İMEAK Deniz Ticaret Odası Kocaeli Şubesi olarak bu bayramı coşkuyla kutluyoruz.


Vedat DOĞUSEL

İMEAK Deniz Ticaret Odası Kocaeli Şubesi
Yönetim Kurulu Başkanı