Avrupa'da denizcilik sektöründe meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

 1- 2020 Avrupa Denizcilik Günü İptal Edildi.

Avrupa Denizcilik Günü her yıl 20 Mayıs’ta kutlanmakta ve Avrupa Birliği tarafından bu tarihlerde konferanslar düzenlemektedir. Yaklaşık 1.500 paydaşın katılımıyla mavi ekonominin kutlamalarına sahne olan konferans denizcilik sektörü için önemli bir etkinlik olarak görülmektedir.

Bu yıl Avrupa Komisyonu (European Commission – EC), Avrupa Denizcilik Günü’nü İrlanda’nın Cork şehrinde kutlamayı, bu etkinliğe denizcilik sektöründen birçok paydaşın ve çeşitli kuruluşların katılmasını planlıyordu. Fakat Koronavirüs salgını ve sosyal mesafe kurallarından dolayı etkinliğin organizatörleri olan Avrupa Komisyonu, İrlanda Hükümeti ve Cork Belediye Meclisi ortak bir karar alarak Avrupa Denizcilik Günü kutlamalarını iptal etti.

Bu etkinliğin düzenlenmesi için emek veren tüm paydaşlara ve organizatörlere teşekkürlerini ileten Komisyon, İrlanda’nın sıcak ev sahipliğine tanıklık edemeyecekleri için üzgün olduklarını dile getirmiş ve Cork şehrinin gelecekte bu etkinliğe ev sahipliği yapmasını umduğunu belirtmiştir.

Avrupa Koronavirüs etkilerinden arındıkça güçlü, kapsamlı ve sürdürülebilir büyüme potansiyeline sahip olan mavi ekonomi, kıyı ve diğer bölgelerdeki ekonomik kalkınmanın gerçekleşmesine yardımcı olacaktır.

Avrupa Denizcilik Günü Okyanusları Öğrenelim Kampanyası.

Avrupa Denizcilik Günü ve 8 Haziran tarihinde kutlanan Dünya Okyanus günü kapsamında İrlanda Denizcilik Enstitüsü, ‘Okyanusları Öğrenelim Kampanyası’ aracılığıyla denizlerimizin, okyanuslarımızın ve denizle olan bağımız vurgulanacaktır. Önümüzdeki 10 hafta boyunca İrlanda Denizcilik Enstitüsü ve ortakları bu konuda çeşitli haberler yayınlayacak ve çevrimiçi interaktif faaliyetler, videolar ve indirilebilir içerikler sunacaktır. Söz konusu kampanya Avrupa Denizcilik Günü kapsamında ele alınması planlanmış olup, okyanuslardan elde edilen besinler, değişen okyanus iklimi, limanlar, deniz taşımacılığı ve deniz biyo-çeşitliliği gibi konular aracılığıyla okyanuslarımızın önemine ilişkin farkındalığı artıracak ve yerel, ulusal ve uluslararası işbirliklerinin önemi vurgulanacaktır. (Kaynak: Avrupa Komisyonu)

2- Avrupa Deniz Taşımacılığı Sektörünün Açık Deniz Rüzgârı Teknolojisine Katkıları.

Avrupa denizcilik sektörü ile temiz bir enerji kaynağı olan açık deniz rüzgârı teknolojisi ayrılmaz bir ikili olarak görülmektedir. Deniz taşımacılığı sektörü, Avrupa Yeşil Anlaşması’nda da (European Green Deal) belirtildiği üzere açık deniz rüzgâr teknolojisine yönelik büyümenin desteklenmesini ve Avrupa’nın bu konudaki küresel boyutta olan öncülüğünü daha kapsamlı bir hale getirmesini beklemektedir.

20 Mayıs Avrupa Denizcilik Günü, denizlerdeki faaliyetlerin öneminin vurgulandığı ve denizcilik sektörü ile çeşitli ülkelerin sürdürülebilir büyümelerinin teşvik edildiği bir gün olarak kutlanmaktadır. Bahsi geçen faaliyetlerden biri de Avrupa’nın küresel anlamda öncülüğünü yaptığı açık deniz rüzgârı üretimidir. Avrupalı gemi sahibi firmalar, temiz enerji kaynağının Avrupa ve tüm dünyada gelişmesi konusunda yapıcı bir rol oynamaktadır. 2018 yılında Avrupa, tüm dünyada kurulu açık deniz rüzgârı kapasitesinin %80’den fazlasını elinde bulundurmaktaydı. Buna ek olarak, tüm dünyada açık denizlerde bulunan gemilerin tonaj bazında %37’sini kontrol etmekte olan Avrupalı armatörler, açık deniz rüzgârı parkları ve bunların altyapılarının yapımı ve bakımı konularında oldukça güçlü bir konuma sahiplerdir.

 Avrupa’nın Öncülüğünün Desteklenmesi

Alan incelemesi yapılması, türbinler, dış aktarım ve bağlantı kablolarının kurulması, çalışan ve teçhizatların nakli ve olası alan düzenlemeleri kapsamında proje süresince yaklaşık 18 farklı deniz aracı türü kullanılmıştır. Her biri uzmanlık isteyen alanlar olan bu çalışmalarda gemi ile karada bulunan personelin de önemli bir ölçüde işlerine hâkim olması gerekmektedir. Avrupalı denizcilik şirketleri günümüze kadar gerçekleştirilen birçok açık deniz rüzgârı projesinde önemli bir rol oynamıştır. 2019 yılının ortalarına kadar tüm dünyada toplam 5.500 adet türbin inşa edilmiş, bu türbinlerin önemli bir kısmı Avrupalı denizcilik firmaları tarafından kurulmuştur. Bu sektörün Avrupa ve uluslararası arenada büyüme gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, Avrupa’nın bu konudaki öncülüğünün sağlanması ve desteklenmesi AB politikalarının önceliği olmalıdır.

AB’nin Açık Deniz Rüzgâr Enerji Stratejisi

Açık deniz rüzgârı teknolojisi fiyat açısından hızlı bir şekilde rekabetçi bir enerji kaynağına dönüşmüş olmakla birlikte Paris Anlaşması kapsamındaki iklim hedeflerine ulaşılması konusunda Avrupa’ya önemli bir fırsat sunmaktadır. Avrupa Birliği’nin 2050 yılında sera gazı emisyonlarını sıfırlama hedefini gerçekleştirebilmesine yönelik olarak, Avrupa Komisyonu yaklaşık 450 GW (Gigawatt) açık deniz rüzgâr enerjisi üretilmesi gerekeceği yönünde bir tahminde bulunmuştur. Günümüzde ise Avrupa, 22GW açık deniz rüzgâr enerjisi sağlamaktadır. Fakat bu hedefin gerçekleştirilmesi çeşitli zorlukları da beraberinde getirecektir. Dolayısıyla Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (European Community Shipowners’ Association – ECSA); Avrupa Komisyonu’nun güncel Avrupa Yeşil Mutabakatı Sözleşmesi’nde açık deniz rüzgâr enerjisi teknolojisini tanımasını memnuniyetle karşılamış ve açık deniz rüzgâr gücü konusunda geleceğe yönelik stratejileri de takip ettiğini belirtmiştir.

Avrupa İçin Fırsatlar

ECSA, açık deniz rüzgâr enerjisinin geliştirilmesine yardımcı olunması yönünde özellikle Avrupa için birçok fırsatın bulunduğunun altını çizmiştir. Söz konusu fırsatlar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

• Su üstüne kurulacak türbinlere yönelik koordineli bir şekilde gerçekleştirilecek Ar-Ge ve AB projeleri aracılığıyla, Avrupa ülkeleri ve Avrupa’da bulunan şirketler arasındaki yenilikleri desteklemek,
• Avrupa’da bulunan denizcilik şirketlerinin, ulusal denizaşırı pazarlar da dâhil olmak üzere, küresel anlamda büyüyen pazarlara olan erişimini sağlama hususunda AB tarafından aralıksız destek sağlamak,
• Avrupa ve çevre bölgelerdeki açık deniz rüzgâr enerjisinin gelişimini teşvik etmek amacıyla, elektrik ağı bağlantısını geliştirmeye yönelik AB işbirliğini desteklemek,
• Hayati önem taşıyan deniz taşımacılığı rotaları, deniz trafiği ayrım şeması, demirleme alanları ve liman gelişimini sağlamanın yanı sıra, sınır ötesi işbirliği de dâhil olmak üzere AB Üye Devletlerinin denizcilik ile ilgili planlarında bulunan açık deniz rüzgâr teknolojisini teşvik etmek,
• Rüzgâr santrallerinin yapımı ve bakımında görev alan deniz araçlarına ve personele yönelik uygulanabilir kuralları uyumlu bir hale getirmek için Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (International Maritime Organization – IMO) öncülüğünü yaptığı süreçlere yönelik AB desteğini sağlamak,
• Açık deniz rüzgâr enerjisi projesi boyunca hizmet veren enerji tasarruflu ve çevre dostu deniz araçlarının kullanımını teşvik etmek,
• Sera gazı salınımı yapmayan deniz araçları kullanımını ödüllendirmek,
• (Sürdürülebilir gemi yakıtları gibi potansiyel uygulamalar ile birlikte) Rüzgâr enerjisini kullanma amacıyla yeşil hidrojen veya diğer “power to x” teknolojilerinin üretimi gibi yenilikçi yollara gidilmesi konusunda vurgu yapmak.

Temiz bir enerji kaynağı olarak görülen açık deniz rüzgâr gücünün Avrupa ve tüm dünyada gelişmesinin desteklenmesi açısından önemli bir potansiyele sahip olan Avrupa açık deniz rüzgâr enerjisi sektörü, günümüzde teknolojik açıdan bakıldığında günümüzde tüm dünyada öncü olarak görülmektedir. Avrupa denizcilik sektörü, açık deniz rüzgâr teknolojisinin küresel anlamda gelişme göstermesi konusunda yapıcı bir rol oynayacaktır. (Kaynak: ECSA)

3- Deniz Taşımacılığından Kaynaklanan Karbondioksit Emisyonlarına İlişkin İlk Yıllık Rapor Yayımlandı.

Avrupa Komisyonu, deniz taşımacılığından kaynaklanan karbondioksit emisyonlarına ilişkin ilk yıllık raporunu yayımladı. Rapor, 2018 yılında Avrupa Ekonomik Alanı (European Economic Area – EEA) içerisinde deniz taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan 5.000 gros ton üzerindeki tüm gemilerin enerji verimliliği ve karbondioksit emisyonlarına ilişkin bilgileri kapsamaktadır. Bu rapora göre, 11.600 adet gemiden kaynaklanan emisyonların, 2018 yılı içerisinde 138 milyon ton karbondioksit emisyonuna sebep olduğu ifade edilmiştir. Belirtilen bu rakam, tüm dünyadaki 5.000 gros ton üzeri ticaret gemilerinin ürettiği emisyonun %38’ine; toplam AB karbondioksit emisyonlarının ise %3,7’sine tekabül etmektedir. Söz konusu rapordaki veriler 2019 yılının Eylül ayında alınmış olup, karbondioksit emisyonlarını 2018 yılında THETIS-MRV’ye raporlayan şirketlerin verdikleri bilgilere dayanmaktadır. İnternet tabanlı bir sistem olan THETIS-MRV, 2015/757 sayılı yönetmelik kapsamında EU MRV (Avrupa Birliği Karbondioksit Emisyonu İzleme, Raporlama ve Onaylama) gereğince öngörülen iş akışı sürecini desteklemek amacıyla EMSA tarafından yönetilmektedir. Bu sistem, gemilerden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarının ilk kez raporlanması ve yayımlanması açısından büyük bir öneme sahiptir. (Kaynak: EMSA)

4- Gelecek Nesiller İçin Sıfırlı Emisyonlu Deniz Taşımacılığı Hedefinin Gerçekleştirilmesi.

Avrupa deniz taşımacılığı sektöründe önemli yere sahip ve Waterborne Teknoloji Platformu (Waterborne Technology Platform) kapsamında ortak faaliyetlerde bulunan paydaşlar arasındaki bir ortaklık, yeni bir Araştırma ve İnovasyon Ortaklığı (Research and Innovation Partnership) kurulmasını talep etmektedir. Kurulacak yeni ortaklık, yedi yılı aşkın bir dönem boyunca geçerli olmak üzere araştırma ve inovasyon planı yürürlüğe koyacak ve 2030 yılına kadar tüm ana hizmetler ve gemi türleri için geçerli olacak sıfır emisyonlu deniz taşımacılığının uygulanabilirliğini gösterecektir.

Horizon Avrupa Ortaklığında sunulan aday Sıfır Emisyonlu Deniz Taşımacılığı teklifi, Avrupa Komisyonu tarafından 27 Mayıs 2020 tarihinde yayımlanmış ve önemli bir başarı ortaya koymuştur. Bu hedefin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yaz dönemi boyunca Stratejik Araştırma ve İnovasyon Gündemi (Strategic Research and Innovation Agenda – SRIA) geliştirilecektir.

Yeşil Avrupa Anlaşması stratejisi ile bağlantılı olan söz konusu ortaklık, Avrupa’nın yenilik ve yeşil deniz taşımacılığı çözümleri gibi konularda olan öncülüğünün sürdürülmesine ve güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Ortaklığın ana hedefi 2030 yılından önce tüm gemi türleri ve verilen hizmetlere yönelik sıfır emisyon çözümleri üretmek olacaktır. 2030 yılına kadar üretilecek söz konusu çözümler sayesinde, 2050 yılından önce sıfır emisyonlu deniz taşımacılığına geçilmesi hedeflenmektedir.

Çeşitli zorlukları beraberinde getirecek olan Horizon Avrupa Ortaklığında sunulan aday teklif, hedefler, taahhütler ve sıfır emisyonlu deniz taşımacılığının gerçekleştirilmesi konusunda hayati öneme sahip Ortaklığın beklenen etkisini ortaya koyacaktır.

Waterborne Teknoloji Platformu Başkanı Henk Prins konu ile ilgili olarak şunları söylemiştir: ”Gelecek nesiller için sıfır emisyonlu deniz taşımacılığının gerçekleştirilmesi konusunda söz konusu Ortaklık çok önemli bir yere sahiptir. Yeni yapılan gemiler ve mevcut gemilerin güçlendirilmesinin yanı sıra, Araştırma ve İnovasyon Ortaklığı sayesinde iç sular, deniz ve okyanuslarda yapılan yolcu ve yük taşımacılığına yönelik çözümler de üretilecektir. Söz konusu Ortaklık, yük taşımacılığının karayolundan deniz taşımacılığına geçmesine ilişkin tasarlanan modele yönelik olarak da kolaylık sağlayacaktır. Gösterdiği tüm çabalar ve koordineli yaklaşım sayesinde Avrupa, sıfır emisyonlu deniz taşımacılığına geçiş konusunda öncü bir rol oynamak için oldukça güçlü bir konuma sahiptir. Bir sonraki adım, Teklifte belirlenen hedeflere dayalı bir SRIA geliştirilmesi olacaktır. Her ne kadar resmi karar Çok Yıllı Mali Çerçeve’nin (Multiannual Financial Framework) sonuçlarına göre belirlenecek olsa da, Waterborne Teknoloji Platformu 1 Ocak 2021 itibariyle Ortaklığı başlatmak istemektedir.(Kaynak: www.waterborne.eu)

5- 01.01.2020-22.06.2020 Tarihleri Arasındaki Paris MOU Kapsamında Türk Bayraklı Gemi Tutulmaları.

01.01.2020 – 22.06.2020 tarihleri arasında Paris Memorandumu (Paris MOU) üye limanlarında Türk Bayraklı gemilere yönelik 70 denetim gerçekleştirilmiş ve söz konusu denetimlerde herhangi bir gemi tutulmamıştır. Türk Bayraklı gemi tutulmalarına ilişkin detaylı bilgiler Odamız web sayfasında (http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/gemitutulmalari.aspx) yer almaktadır.