Sayın Üyemiz,

Avrupa’da denizcilik sektöründe enerji verimliliği uygulamaları, deniz çevresinin korunması, dijital dönüşüm, denizcilikte teknolojik uygulamalar ve araştırma alanında meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. Birleşmiş Milletler Deniz Kaynaklarının Korunmasına Yönelik Yeni Kararlar Aldı

6 Aralık 2024 tarihinde başlayan Birleşmiş Milletler (United Nations-UN) 79. Genel Kurul Toplantısında, Avrupa Birliği Birleşmiş Milletler Delegasyonu Danışmanı Thomas Ramopoulos, Okyanuslar ve Deniz Hukuku başlıklı gündem maddesi kapsamında açıklamalarda bulundu.

Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin (UN Convention on the Law of the Sea-UNCLOS) yürürlüğe girmesinin otuzuncu yıl dönümünü kutladıklarını ifade ederek sözlerine başlayan Ramopoulos, sözleşme uygulamalarına güçlü bir şekilde devam etmekte olan bağlılıklarını vurgulayarak deniz ve okyanusların geleceği için bütünlüğünün korunması yönünde çağrıda bulundu.

Ramopoulos tarafından yapılan açıklamalarda: “Avrupa Birliği ve Üye Devletlerinin, okyanuslarımızın kötüye giden durumu konusundaki endişeleri devam ediyor. İklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı ve kontaminasyon üçlüsü, dramatik sonuçlar doğurmaya devam ediyor. Küresel okyanus yüzey sıcaklıkları bu yıl bir kez daha rekor seviyelere ulaştı ve bu durum, insan faaliyetlerinden kaynaklanan ciddi tehditlerle karşı karşıya olan deniz ortamına ilave yükler getiriyor. Bunlara aşırı avlanma, yasadışı ve kayıt dışı balıkçılık, mikro plastik kirliliği ve antropojenik su altı gürültüsü de dahildir. Diğer taraftan, sera gazı emisyonu seviyeleri de yeni zirvelere ulaştı. Bu gazlar okyanus ortamıyla güçlü bir şekilde etkileşime girmekte ve iklim değişikliğinin beraberinde okyanus asitlenmesine neden olmakta.

Özellikle Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (Sustainable Development Goal 14- SDG 14) olmak üzere, Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemini başarmak için daha kapsamlı çabalarımızın bir parçası olarak; bu tehditlerin ivedilikle ele alınmasının devam ettirilmesi zorunlu görünmektedir. Hepimiz, 2025'te Fransa ve Kosta Rika ortaklığında düzenlenecek olan üçüncü BM Okyanus Konferansı'na hazırlanırken eylem odaklı sonuçlar elde edebilmek için topluca çaba göstermeliyiz. Gelecek nesillerin refahı buna bağlıdır.” ifadeleri kaydedildi.

Genel Kurulda, biri okyanuslar ve deniz hukuku alanında olmak üzere dört adet karar kabul edildi. Kurulun “Okyanuslar ve Deniz Hukuku” (A/79/L.37) başlıklı kararı 152 lehte, bir aleyhte (Türkiye) ve iki çekimser (Kolombiya, El Salvador) oyla kabul edildi.

Bir diğer karar olan “Sürdürülebilir Balıkçılık” (A/79/L.38) ise oylama yapılmadan kabul edildi. Karar, yasadışı balıkçılıkla mücadele edilmesini, balık stoklarının sürdürülebilirliğinin sağlanmasını ve deniz kaynaklarının uzun vadede korunmasını teşvik etmeyi amaçlıyor.

(Kaynak: Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi Web Sitesi)

2. Avrupa Birliğinden Almanya’ya LNG İthalatı İçin 4 Milyar Euroluk Destek

Avrupa Komisyonu 20 Aralık 2024 tarihinde, Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (Liquefied Natural Gas- LNG) ithalatına yönelik dört adet yüzen terminalin işletilmesi için 4,06 milyar Euro (4,2 milyar Dolar) değerindeki devlet yardımına yeşil ışık yaktı.

Desteğe konu olan depolama ve yeniden gazlaştırma üniteleri 2022 yılında kiralandı ve Almanya'nın Kuzey Denizi kıyısında yer alan devlete ait Deutsche Energy Terminal işletmesi tarafından işletiliyor.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Teresa Ribera konuya ilişkin açıklamasında; onaylanan devlet yardımının, Rus boru hattından gaz ithalatının durdurulmasının ardından Almanya ve komşu ülkelere gaz tedarikinin sürekliliğinin sağlanması konusunda önemli ölçüde katkılar sağlayacağını dile getirdi.

Ribera, hibenin, fosil yakıtlara olan bağımlılığın azaltılmasına katkıda bulunurken enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesine de imkân yaratacağını sözlerine ekledi.

Komisyon tarafından yapılan açıklamalarda; yüzen terminallerin, karadaki LNG terminallerinin inşası tamamlanana kadar geçici bir çözüm olduğu ve doğrudan hibe şeklindeki yardımın; Rusya’nın, AB’nin Ukrayna’ya verdiği desteğe misilleme olarak bölgeye yakıt ihracatını büyük ölçüde azaltması nedeniyle yaşadığı enerji krizinin zirvesinde, talep ve maliyetlerin çok yüksek olduğu bir zamanda kiraladıkları terminallerden kaynaklanan zararları karşılamaya yönelik olarak sağlanacağı ifade edildi.

(Kaynak: Avrupa Komisyonu Web Sitesi)

3. Bilim İnsanları LNG'li Gemilerden Kaynaklanan Metan Emisyonlarını Mercek Altına Aldı

Uluslararası Temiz Taşımacılık Konseyi (International Council on Clean Transportation-ICCT), LNG ile çalışan gemilerden kaynaklanan kaçak ve yanmamış metan emisyonlarını ölçümlemek için insansız hava araçlarının kullanıldığı FUMES (Gemilerden Kaynaklanan Kaçak ve Yanmamış Metan Emisyonları- Fugitive and unburned Methane Emissions from Ships) projesinin ardından araştırmalarına devam ediyor.

Araştırmacılar bu sefer de, teknolojinin çevresel etkilerini daha iyi anlamak için sıvılaştırılmış doğal gaz (Liquefied Natural Gas-LNG) gemilerinden kaynaklanan metan emisyonlarının tespiti üzerine bir çalışma yürütecekler.

Çalışmanın iki yıldır yürütülen ilk aşamasında, gemilerdeki egzoz dumanlarının içeriğini analiz etmek için dronlar, helikopterler ve yerleşik sensörler tarafından toplanan verilere dayanan bir çalışma gerçekleştirilmişti.

Şimdi ise çalışmanın kapsamı; gemilerde yerleşik sensörler ve drone tabanlı teknolojinin bir karışımı kullanılarak iki zamanlı LNG motorlarından kaynaklanan emisyonları, gemilerden kaynaklı kaçak emisyonları ve LNG kargo elleçleme sırasında oluşan emisyonları içerecek şekilde genişletilecek.

Washington merkezli bir araştırma grubu olan ICCT'nin Direktörü Bryan Comer projeye ilişkin: "LNG taşımacılığının hızla büyümesiyle birlikte, metan emisyonlarının kapsamını tümüyle anlamak iklim politikaları için giderek daha önemli hale geliyor. Bu kapsamda "FUMES 2, LNG'nin kullanımı ve taşınmasından kaynaklanan metan emisyonlarının şimdiye kadarki en kapsamlı veri setini üretecek." açıklamalarını kaydetti.

ICCT, emisyon teknolojisi firması Explicit, Hollanda Uygulamalı Bilimsel Araştırma Örgütü ve Londra Queen Mary Üniversitesi’nin ortak çalışması olarak yürütülen projede toplanan veriler, Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi yönergeleri de dahil olmak üzere IMO ve Avrupa Birliği tarafından yapılacak gelecekteki düzenlemelere katkıda bulunacak.

(Kaynak: Lloyd's List)

4. Dünya Denizcilik Konseyi Başkanı ve ICS Genel Sekreteri Seçimleri

Dünya Denizcilik Konseyi (World Shipping Council-WSC) Yönetim Kurulu, MSC Mediterranean Shipping Company CEO'su Soren Toft'u Dünya Denizcilik Konseyi Yönetim Kurulu'nun yeni Başkanı olarak seçti. Wan Hai Lines Başkan Yardımcısı Randy Chen ise WSC Başkan Yardımcısı oldu.

Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping-ICS) Yönetim Kurulu ise, 6 yıllık görev süresi dolan Genel Sekreter Guy Platten'ın yerine Thomas A. Kazakos'un Genel Sekreter olarak seçildiğini duyurdu.

(Kaynak: WSC ve ICS)

5. Kızıldeniz’de Son Bir Yılın Bilançosu

Galaxy Leader gemisinin kaçırılması ve mürettebatının rehin alınmasından bu yana geçen son bir yıllık süreçte, Kızıldeniz’de uluslararası yük taşıyan gemilere yönelik 300'den fazla saldırı bildirildi.

Bildirilen olayların çoğu ramak kala olsa da çok sayıda gemi saldırıların hedefi olarak ciddi kayıplara uğradı. Bunların en önemlilerinden biri olan Barbados bayraklı True Confidence gemisine düzenlenen saldırıda üç mürettebat hayatını kaybetti.

Belize bandıralı dökme yük gemisi Rubymar, 18 Şubat'ta iki füze saldırısı sonucu ağır hasar alarak iki hafta boyunca yüzdükten sonra battı. 19 Haziran'da Liberya bandıralı Tutor da benzer şekilde saldırıya uğrayarak füze saldırıları neticesinde batan ikinci gemi oldu.

En dramatik olaylardan biri, 1 milyon varil ham petrol taşıyan petrol tankeri Sounion'un 23 Ağustos'ta vurulduktan sonra haftalarca yanmasıydı. Tanker güvenli bir alana çekilerek yükü boşaltılana kadar, yüzyılın en kötü çevre felaketi riskiyle karşı karşıya kalındı.

Kızıldeniz Rotası Yeniden Çizildi

Dünya ticaret hacminin %12'sinin ve 14 bin 500 TEU ile Asya ile Avrupa arasındaki yüklerin %40'ının transit geçtiği Bab el-Mandeb Boğazı'ndaki saldırılar bu rotayı kullanılamaz hale getirerek şirketlerin gemilerini Ümit Burnu üzerinden dolaştırarak rotanın yeniden çizilmesine neden oldu. Birçok liman, neredeyse bir gecede gerçekleşen bu rota değişikliğinin bedelini ödedi.

Cidde ve Kral Abdullah Limanı gibi Suudi Arabistan'ın batı kıyısındaki limanlar, aktarma faaliyetlerindeki ciddi azalma ile en çok etkilenen limanlar arasında yer aldı. Kral Abdullah Limanına yapılan uğrakların 2024'ün ilk yarısında 2023'ün aynı dönemine göre %88 düştüğü kaydedildi. Cidde Limanı’nda da benzer bir durum yaşanarak limana yapılan uğrak kapasitesi 2024'ün ilk altı ayında %70 oranında düşüş gösterdi.

Akdeniz'de ise; Pire ve Port Said gibi doğu limanları Süveyş Kanalı'ndaki gerilimden zarar görürken, Valensiya ve Barselona gibi batıdaki muadilleri rotanın Ümit Burnu'na çevrilmesinden istifade etti.

Uluslararası Enerji Ajansı'nın (International Energy Agency-IEA) tahminine göre, geçişlerin Ümit Burnu çevresinden yapılması, Rotterdam ve Singapur arasındaki yolculuk süresini %40 oranında uzatıyor. Tüm gemilerin Süveyş Kanalı'na erişimini kaybetmesi durumunda ise ton-mil değerleri %10 artacak.

Artan yolculuk süreleri, deniz taşımacılığının her ton CO2 için mücadele ettiği bir dönemde, elbette daha fazla yakıt kullanımı ve daha fazla karbon emisyonu anlamına geliyor. Bu kapsamda IEA, yeni rotanın sonucu olarak, 2024 yılı genelindeki küresel petrol talebinde, günde 330.000 varil artış kaydedileceğini ifade ediyor.

(Kaynak: Lloyd's List)

Bilgilerinize arz/rica ederim.

                                                                                                         Saygılarımla,

                                                                                                          İsmet SALİHOĞLU
                                                                                                          Genel Sekreter